Czy przewóz materiałów niebezpiecznych rzeczywiście może być bezpieczny? Zdecydowanie tak! Za ochronę ludzi, środowiska i mienia w transporcie odpowiada międzynarodowa umowa ADR. Reguluje zasady przewozu materiałów niebezpiecznych drogą lądową na terenie Europy. Czym dokładnie jest transport ADR, jakie towary obejmuje i jakie wymagania należy spełnić przy organizacji przewozu? Te i pozostałe kwestie rozwijamy w poniższej lekturze. Zapraszamy do przeczytania!
Co to jest transport ADR i jakie czynności obejmuje?
Historia ADR sięga 1957 roku, kiedy to sformułowano i podpisano pierwsze brzmienie umowy Accord Dangereux Routier. Transport ADR odnosi się więc do przewozu materiałów niebezpiecznych drogą lądową i obowiązuje na terenie Europy oraz innych krajach spoza kontynentu, które respektują postanowienia umowy. Za towar niebezpieczny uznaje się taki, który może stanowić zagrożenie takie jak:
- wybuch,
- pożar,
- zatrucie,
- skażenie,
- oparzenie.
Głównym celem ADR transportu jest ochrona zdrowia ludzkiego, środowiska naturalnego oraz infrastruktury publicznej przed zagrożeniami ze strony przewożonych materiałów niebezpiecznych. Regulacje ADR określają szczegółowe wymagania dotyczące klasyfikacji, pakowania, oznakowania, dokumentacji oraz transportu tego rodzaju towarów. Przewóz materiałów niebezpiecznych obejmuje nie tylko transport samymi pojazdami, ale również procesy związane z załadunkiem, rozładunkiem i składowaniem.
Wymagania prawne dla transportu ADR
Transport ładunków niebezpiecznych ADR obwarowany jest rygorystycznymi przepisami prawnymi. Mają one związek nie tylko z dopasowaniem floty pojazdów, ale też ich oznakowaniem, szkoleniami kierowców oraz wykonaniem dokumentacji transportowej. Każdy z tych czynników przekłada się na bezpieczeństwo podczas przewozu towarów każdej z klas ADR. Jakie wymagania dla przewoźnika stawiane są w dziedzinie przewozów niebezpiecznych?
Wymagania ADR dla pojazdów
Każdy pojazd ADR zaangażowany w przewozy niebezpieczne musi mieć dodatkowe rozwiązania zabezpieczające. Mowa m.in. o systemach wentylacji, dodatkowym sprzęcie gaśniczym, czy ochronnym dla kierowców. Oprócz tego na każdym pojeździe powinny znajdować się oznaczenia materiałów niebezpiecznych w transporcie drogowym. To pomarańczowe tablice z numerem identyfikacyjnym zagrożenia (tzw. numer Kemlera) oraz numerem UN, który identyfikuje rodzaj przewożonego materiału. Ładunki muszą być też oznakowane etykietami wskazującymi rodzaj zagrożenia, np. symbolem łatwopalności, toksyczności lub promieniotwórczości.
Dla przykładu transport cysterny ADR z benzyną powinien być oznaczony dwiema tablicami pomarańczowymi ADR z symbolem płomienia oraz numerem Kemlera 33, oraz UN 1203.
Szkolenia pracowników i ich odpowiedzialność
Każdy kierowca przewożący materiały ADR musi mieć dodatkowe uprawnienia – świadectwo kwalifikacji ADR. Taki certyfikat wymaga przejścia wcześniejszego szkolenia zakończonego egzaminem. Uprawnienia ważne są 5 lat i należy je regularnie odnawiać. W trakcie trwania nauki kierowca poznaje zagadnienia związane z:
- właściwościami materiałów niebezpiecznych,
- postępowaniem w razie wypadku oraz
- procedurami bezpieczeństwa.
Oprócz kierowców zaangażowanych w bezpieczny transport towarów niebezpiecznych, szkolenie obejmuje też innych pracowników firmy. Osoby zaangażowane w załadunek, rozładunek, spedytorzy i operatorzy logistyczni powinni przejść szkolenie ADR dla zaznajomienia się z zagrożeniami i procedurami postępowania z materiałami niebezpiecznymi.
Klasyfikacja towarów niebezpiecznych ADR
Jak już wspomnieliśmy, oznaczenia ADR w ruchu drogowym bazują na tabliczkach z wyraźną identyfikacją zagrożenia. Dla podniesienia poziomu bezpieczeństwa konieczne było wprowadzenie rozróżnienia na klasy ADR. Obecnie w zestawieniu jest ich 13, a każda z nich zawiera substancje stanowiące nieco inne zagrożenie. Dla pełnej jasności przedstawiamy je w formie tabeli.
| Klasa | Opis i rodzaj zagrożenia |
| 1 | Materiały i przedmioty wybuchowe. Podzielone na klasy 1.1–1.6 ze względu na ich charakterystykę. |
| 2 | Gazy łatwopalne, niepalne oraz trujące. |
| 3 | Ciecze łatwopalne. |
| 4 | Substancje stałe łatwopalne (klasy 4.1–4.3) np. siarka, węgiel aktywny oraz karbid. |
| 5 | Substancje utleniające i nadtlenki organiczne (klasy 5.1 i 5.2). |
| 6 | Substancje trujące i zakaźne (klasy 6.1 i 6.2). |
| 7 | Materiały promieniotwórcze. |
| 8 | Substancje żrące. |
| 9 | Inne materiały niebezpieczne niesklasyfikowane powyżej. |
Procedury awaryjne i postępowanie w sytuacjach kryzysowych
Błąd ludzki lub nieprzewidziana sytuacja mogą spowodować zagrożenia w transporcie drogowym z udziałem towarów ADR. Mowa o ryzyku wypadków, wycieków, pożarów czy innych sytuacji kryzysowych. Jak należy postępować w takich momentach? Konieczne jest trzymanie się ściśle określonych procedur awaryjnych i sposobów postępowania w sytuacjach kryzysowych.
Każdy kierowca w ww. sytuacji powinien zrealizować poniższe kroki:
- Ocena sytuacji.
- Zabezpieczenie miejsca zdarzenia.
- Powiadomienie służb ratunkowych.
Dalsze czynności mogą być zależne od instrukcji udzielonych przez służby. Kierowca przewożący towary ADR w większości przypadków nie powinien samodzielnie opanować kryzysu. Jego zadaniem jest ochrona ludzi znajdujących się w pobliżu i ograniczenie dostępu do obszaru zagrożonego. Sam powinien oddalić się na bezpieczną odległość i na bieżąco informować służby o zmianach w sytuacji. Kierowca nie może opuszczać miejsca zdarzenia samowolnie bez jednoznacznej komendy ze strony służb.
Postaw na sprawdzonego partnera w transporcie ADR!
W przewozie substancji niebezpiecznych nie ma miejsca na półśrodki. Postaw na partnera, który zapewni:
- pełną zgodność z przepisami,
- szybka i bezpieczną realizację zleceń,
- nowoczesne metody monitorowania oraz
- wysokie standardy bezpieczeństwa.
Nie zostawiaj niczego przypadkowi. Wybierz RRAS, firmę, która ma ogromne doświadczenie i wiedzę w międzynarodowym transporcie. Zapraszamy do kontaktu w celu ustalenia Twoich potrzeb i dopasowania rozwiązań do ich zrealizowania. Nasi specjaliści są gotowi, by zadbać o każdy element zlecenia i zrealizować go z najwyższą troską o szczegóły. Postaw na RRAS już dziś!