Artykuły

Podwójna obsada w transporcie – jazda i czas pracy w podwójnej obsadzie kierowców

22 listopada 2024

Podwójna obsada kierowców to sposób na przestrzeganie czasu pracy oraz zapewnienie bezpieczeństwa na drodze w czasie przewozu ładunków. Dodatkową korzyścią jest skrócenie czasu dostawy. Oto najważniejsze informacje dotyczące jazdy w podwójnej obsadzie.

Czym jest podwójna obsada kierowców?

W transporcie funkcjonuje określenie podwójna obsada, które oznacza obecność dwóch kierowców w pojeździe. Jeden kierowca kieruje autem, a drugi w tym czasie pozostaje do dyspozycji na fotelu pasażera. Muszą oni posiadać aktualne uprawnienia do kierowania danym rodzajem pojazdu i mieć ze sobą prawo jazdy oraz swoje karty kierowców umieszczone w odpowiednich miejscach w tachografie. Przebywają oni w pojeździe w celu prowadzenia go na zmianę w takim systemie, który pozwala na zaplanowanie okresów odpoczynku każdego kierowcy.

Kiedy sprawdza się jazda w podwójnej obsadzie?

Praca kierowców w systemie podwójnej obsady usprawnia proces transportu i pozwala wydłużyć czas jazdy nawet do 20 godzin dziennie. Najlepiej sprawdza się to w przypadku przewozu ładunków na duże odległości, m.in. na trasach międzynarodowych.

Obecność dodatkowego kierowcy wpływa też na usprawnienie przeładunku towaru. Dzięki temu skraca się czas trwania transportu, rozładunku i załadunku – szybciej wykonywana jest cała praca. Podwójna obsada jest przydatna także w sytuacji, gdy potrzebne jest błyskawiczne dostarczenie towaru i np. unikanie przestojów spowodowanych koniecznością odpoczynku. Nierzadko system ten stosowany jest również podczas wdrażania nowych kierowców w firmie.

Zalety i wady jazdy w podwójnej obsadzie kierowców

Elastyczny czas pracy, zwiększona efektywność pracy, zapewnienie wymaganych prawem okresów odpoczynku oraz możliwość realizacji pilnych dostaw to najważniejsze zalety jazdy w podwójnej obsadzie. Pozwala to zachować terminowość i uniknąć przestojów. Oczywistym plusem jest towarzystwo w kabinie samochodu, co niekiedy pomaga utrzymać koncentrację w czasie jazdy oraz pozwala szybciej wykryć oznaki znużenia kierowcy.

Paradoksalnie obecność drugiego kierowcy w kabinie może też zmniejszać koncentrację kierowcy. Dodatkowo warto pamiętać, że przebywanie z drugą osobą na małej, ograniczonej przestrzeni przez długie godziny może być męczące. Brak prywatności i przemęczenie wynikające z intensywnego trybu pracy to podstawowe wady podwójnej obsady z punktu widzenia kierowców. Dla pracodawcy dużym minusem jest tutaj zwiększenie kosztów wynagrodzenia dla pracowników. Warto zauważyć, że czas gotowości do pracy jest płatny w stawce wynoszącej co najmniej połowę standardowego wynagrodzenia kierowcy.

Podwójna obsada – czas pracy kierowców

Godziny pracy i odpoczynku kierowców w usługach transportowych są ściśle określone przepisami. Dzięki zastosowaniu załogi dwuosobowej, czas pracy może się wydłużyć. Z zachowaniem 9-godzinnego odpoczynku przez każdego kierowcę, czas jazdy może wynieść znacznie więcej niż ma to miejsce w przypadku obecności jednego kierowcy. Wynika to z faktu, iż w trakcie odpoczynku jednego z pracowników drugi może kierować pojazdem.

Standardowa jazda na 9 godzin w systemie podwójnej obsady

Czas pracy w podwójnej obsadzie można organizować na 2 sposoby. Pierwszy z nich polega na tym, że każdy z pracowników kieruje pojazdem 2 razy po 4,5 godziny, czyli łącznie 9 godzin na dobę. W tym czasie drugi kierowca odpoczywa. Wymiana kart w tachografie następuje po 4,5 godzinach jazdy, razem z wymianą miejsc na fotelu kierowcy i pasażera. Po każdej takiej zmianie kierowcy robią przerwę, która trwa 45 minut. Po zakończeniu drugiego pełnego cyklu pracownicy muszą udać się na odpoczynek trwający 9 godzin.

Jazda na 10 godzin – opcja wydłużenia czasu pracy

Istnieje też drugi sposób, w jaki może być zaplanowana jazda w podwójnej obsadzie. Zmiana kart następuje tu także przy każdej zamianie miejsc. Każdy z kierowców pracuje o 1 godzinę dłużej niż w poprzednim wariancie. Czas odpoczynku po zakończeniu cyklu wynosi 9 godzin. Jazda na 10 godzin może być realizowana nie częściej niż 2 razy w tygodniu.

Jazda w podwójnej obsadzie – tachograf i obowiązki kierowców

Czas pracy jest notowany dzięki aktywacji karty w tachografie. Jest to urządzenie służące do monitorowania godzin pracy za kierownicą. Jego konstrukcja umożliwia umieszczanie kart w odpowiednich miejscach odpowiadającym fotelom kierowcy i pasażera. Kierowcy zawodowi przechodzą szkolenie z obsługi tachografu. Prawidłowa obsługa tego sprzętu umożliwia weryfikację długości trwania okresów pracy i odpoczynku.

W tachografie znajdują się 2 sloty służące do umieszczania kart kierowców. Sposób i moment ich aktywacji jest niezwykle ważny i pozwala na udowodnienie przestrzegania przepisów dotyczących czasu jazdy i odpoczynku w systemie podwójnej obsady. Kartę należy włożyć chipem do góry.

Karta pierwszego kierowcy powinna zostać włożona do slotu nr 1 (po lewej stronie) w chwili rozpoczęcia jazdy. Karta drugiego kierowcy musi zostać aktywowana w slocie nr 2 (po prawej stronie) najpóźniej po godzinie od momentu rozpoczęcia jazdy. Wejście 2 służy do weryfikacji czasu dyspozycyjności kierowcy, który w danym momencie odpoczywa.

Trzeba pamiętać o tym, że zakończenie kursu musi się odbyć w obecności obu pracowników – kierowcy i kierowcy pozostającego w danej chwili do dyspozycji. Nie dopuszcza się sytuacji, gdy jeden z kierowców opuści pojazd przed oficjalnym końcem zaplanowanej trasy. Stosowanie się do aktualnych przepisów normujących czas pracy kierowców samochodów dostawczych to obowiązek wszystkich pracowników.

Prawidłowa wymiana kart w tachografie umożliwia monitorowanie, dokumentowanie i weryfikację poprawności sposobu dokonywania zmian osób siedzących za kierownicą. Dzięki temu możliwe jest udowodnienie czasów pracy i odpoczynku obu kierowców.

Przy planowaniu dalekich kursów (również międzynarodowych) jazda w podwójnej obsadzie pomaga zoptymalizować czas trwania dostawy i zwiększyć bezpieczeństwo w czasie przejazdu. W ten sposób możliwe jest zapewnienie ciągłości łańcucha dostaw nawet w przypadku pilnych transportów.