Światowa gospodarka stale zmaga się ze zmianami, na które wpływają coraz częściej wojny handlowe. Stały się narzędziem politycznym, które ma chronić rodzimą gospodarkę przy jednoczesnym wywieraniu presji na inne państwa i partnerów handlowych. W ostatnich latach szczególnie intensywne są wojny celne i handlowe pomiędzy USA, Chinami i Kanadą. Jakie były przyczyny tych konfliktów? Jakie konsekwencje niosą dla międzynarodowej gospodarki? Czy z ich wybuchu może wyniknąć coś pozytywnego dla lokalnej i międzynarodowej gospodarki? Zachęcamy do zapoznania się z poniższą lekturą, by zgłębić kulisy wojen handlowych!
Czym jest wojna handlowa i celna?
Zacznijmy od zdefiniowania pojęcia. Wojna handlowa powstaje w momencie wprowadzenia między państwami wzajemnych barier handlowych, które mogą dotyczyć sankcji, cła, czy innych restrykcji. Celem jest ochrona własnej gospodarki przy jednoczesnym zachwianiu funkcjonowania podstaw gospodarki drugiego kraju. Wojny handlowe mogą obejmować wiele obszarów a jednym z nich jest nakładanie podwyższonych ceł na produkty, materiały lub surowce.
Oprócz jasnych dla wszystkich skutków, warto wyjawić jeszcze inny obszar konsekwencji, jakie niesie wojna celna, czyli co to oznacza dla społeczeństwa. W praktyce może dojść do zakłóceń w globalnych łańcuchach dostaw, a to przeradza się w natychmiastowy wzrost cen oraz spadek efektywności gospodarczej danego państwa na obszarze światowym.
Wojna handlowa USA-Chiny
Początek konfliktu handlowego między dwoma mocarstwami to 2018 rok, a dokładnie maj 2018r. Wtedy to Donald Trump rozpoczął wprowadzanie ceł na Chiny, co stanowiło początek jego deklaracji politycznych. Wiele lat wcześniej, bo już w latach 80. XX wieku wskazywał na konieczność wprowadzania ograniczeń na gospodarkę chińską, celem zmniejszenia deficytu handlowego USA. W roku 2018 wojna handlowa USA-Chiny stała się faktem i przybierała na sile.
Po pierwszych ograniczeniach celnych w życie wchodziły kolejne zmiany. Przełom nastąpił w 2020 roku, kiedy to strony podpisały umowę „Phase One Deal”. Władze USA odeszły od wprowadzenia nowych ceł. Zmniejszyły też ich wysokość do już wycenionych towarów z 15 do 7,5%. Natomiast strona chińska zobowiązała się do zakupu towarów w kwocie 200 mld dolarów. Umowy jednak nie udało się zrealizować w pełni na skutek wybuchu pandemii COVID-19 i zbyt wysokich oczekiwań strony amerykańskiej.
Wojna handlowa USA-Chiny miała swoje skutki zarówno w skali lokalnej, jak i światowej. Przede wszystkim nie zmniejszyła udziałów Chin w rynku amerykańskim, co przecież było priorytetem ze strony USA. Po drugie konsumenci w USA doświadczyli wzrostu cen, co było też spowodowane pojawieniem się trudności dla rolników. Niektóre amerykańskie firmy wycofały się z Chin w obawie przed całkowitym zerwaniem relacji handlowych między mocarstwami. Strona chińska również doświadczyła bolesnych konsekwencji gospodarczych, ponieważ od roku 2018 zanotowano spowolnienie wzrostu produkcji. Można więc powiedzieć, że wojna handlowa z Chinami nie rozwiązała istniejących problemów, ale przyczyniła się do powstania nowych.
Wojna celna USA-Kanada-Chiny
To relatywnie nowy konflikt na arenie światowego handlu. Wojna celna USA i Kanady rozpoczęła się w marcu 2025 roku w momencie ogłoszenia 25-procentowych ceł na towary kanadyjskie oraz 10-procentowych na produkty energetyczne. Oficjalnie nałożenie takich ograniczeń miało zmniejszyć napływ narkotyków (fentanyl) oraz wprowadzić presję handlową na Kanadę.
Na reakcję północnych sąsiadów nie trzeba było czekać zbyt długo. Podobnie jak wojna handlowa z Chinami konflikt z Kanadą spowodował ogłoszenie ceł odwetowych. Kanadyjski rząd zapowiedział nałożenie dodatkowych podatków na stal i aluminium, co analitycy oszacowali na kwotę niemal 30 miliardów dolarów kanadyjskich. Konflikt zaostrzył się po słowach prezydenta Trumpa, który sugerował dołączenie Kanady do USA jako 51 stan. W Kanadzie wybuchł szał nacjonalizmu, który doprowadził do bojkotu amerykańskich produktów i mocniejszego odwrócenia się od południowego sąsiada w kontekście handlowym.
Patrząc na sprawy z perspektywy Kanady znalazła się ona w dość niewygodnej sytuacji gospodarczej. Z jednej strony USA, dotychczasowy partner handlowy i (można tak powiedzieć) sojusznik, z drugiej natomiast Chiny, z którymi rozpętał się kolejny konflikt. Punktem zapalnym wojny celnej z Chinami było wprowadzenie przez kanadyjski rząd ceł na elektryczne auta z Chin. W odwecie ChRL wprowadziła 100-procentowe cło na niektóre produkty z Kanady oraz 25-procentowe na wieprzowinę kanadyjską. Obecnie więc dla Kanadyjczyków toczą się dwie wojny handlowe – z USA i Chinami, dwiema najpotężniejszymi gospodarkami świata.
Dodatkowe skutki rozpętania wojen handlowych
Wojna nie kojarzy się pozytywnie w żadnym kontekście i podobnie jest w wariancie celnym. Wojny cenowe toczone do tej pory doprowadzały do:
- spowolnienia wzrostu gospodarczego;
- zakłócenia globalnych łańcuchów ostaw;
- wzrostu inflacji;
- przesunięcia w strukturze handlu;
- pogłębienia recesji.
Dokładna analiza tych konfliktów pokazuje, jak duże znaczenie ma dialog w relacjach międzynarodowych i współpraca w dążeniu do stabilności handlowej.
RRAS – Twój zaufany partner w globalnej logistyce
Wprowadzanie ograniczeń handlowych między krajami powoduje liczne zmiany w rentowności transakcji. W RRAS jesteśmy świadomi odpowiedzialności prowadzenia skomplikowanych procesów logistycznych dla naszych partnerów biznesowych. Doskonała znajomość aktualnej sytuacji handlowej i elastyczne podejście wobec zmieniających się warunków sprawiają, że przedsiębiorcy współpracujący z nami mogą prowadzić transakcje w sposób bezpieczny i skuteczny.
Szukasz sprawdzonego operatora logistycznego? Masz klientów na całym świecie, z którymi handlujesz? Współpraca z RRAS jest gwarancją profesjonalizmu, terminowości i bezpieczeństwa procesów logistycznych bez względu na zmieniające się warunki polityczne między państwami. Skontaktuj się z naszymi przedstawicielami, by porozmawiać o szczegółach współpracy. RRAS może już teraz stać się Twoim niezawodnym partnerem w międzynarodowym biznesie!