Przewaga rynkowa w logistyce bazuje na szybkości reakcji i precyzji w zarządzaniu zasobami. W te zasady świetnie wpisuje się Just In Time. Koncepcja ta nie sprowadza się jedynie do ograniczenia zasobów. To kompletna filozofia zarządzania przepływem towarów, która wymaga synchronizacji procesów produkcyjnych, magazynowych i transportowych.
Zachęcamy do zapoznania się z informacjami, czym jest JIT, jakie warunki należy spełniać, by jego wdrożenie zapewniało korzyści i kiedy warto rozważyć alternatywy.
Definicja koncepcji Just In Time
Omawiany model just in time (w skrócie JIT) definiuje sposób zarządzania logistykę, w którym towary dostarczane są na miejsce dokładnie wtedy, gdy są potrzebne – ani wcześniej, ani później. Strategia ta minimalizuje ilość przechowywanych towarów, zmniejsza potrzebę utrzymywania dużych magazynów i ogranicza konieczność zamrażania kapitału w przechowywanych towarach. Celem just in time jest maksymalne usprawnienie przepływu towarów przy zachowaniu ciągłości produkcji i dostaw.
Warto zaznaczyć, że metoda just in time narodziła się w Japonii, a pomysłodawcą była Toyota. Opracowała system, by zmniejszyć koszty logistyki przy jednoczesnym zwiększeniu elastyczności produkcji. Stworzyła więc tę koncepcję z założeniem pełnej synchronizacji dostaw z aktualnym zapotrzebowaniem. Wdrożenie JIT pozwoliło zredukować czas realizacji zamówień, poprawić jakość i reagować szybciej na zmieniające się wymagania rynkowe.
System just in time a inne metody logistyczne
Wykorzystywanie JIT w logistyce nie opiera się na utrzymywaniu nadwyżek produkcyjnych. Zamiast magazynować je „na zapas”, firmy precyzyjnie planują każdy etap zamówienia i dostawy. Oczywiście nie przychodzi to automatycznie, bo koncepcja ta wymaga ścisłej współpracy z dostawcami i wdrożenia systemów oraz narzędzi do monitorowania przepływu informacji, oraz błyskawicznej reakcji w przypadku pojawienia się zmian. W praktyce JIT odnosi się nie tylko do sposobu zarządzania w logistyce, ale zwłaszcza metody strategii rynkowej.
Jak działa system just in time w praktyce?
Wdrożenie just in time w logistyce wymaga precyzyjnego zsynchronizowania każdego etapu przepływu materiałów i produkcji. Wszystko zaczyna się od dokładnego zaplanowania produkcji i zamówień, gdzie każdy komponent, surowiec i gotowy produkt zamawiany jest na podstawie rzeczywistego zapotrzebowania, a nie prognoz długoterminowych. W skrócie koncepcja Just In Time opiera się na 3. filarach:
- eliminacja marnotrawstwa,
- maksymalna standaryzacja procesów,
- natychmiastowa reakcja na zmiany w popycie i produkcji.
Nietrudno zauważyć, że JIT jest systemem bardzo wymagającym, który nie pozwala na błędy w logistyce. W praktyce dostawcy muszą dostarczać ładunki w ściśle określonych godzinach bez opóźnień i bez konieczności magazynowania. Każde zamówienie jest skoordynowane z harmonogramem produkcji i wysyłki. Aby tego dokonać, firmy wdrażają zaawansowane systemy informatyczne wspierające zarządzanie dostawami i monitorowanie stanów magazynowych w czasie rzeczywistym. Mowa o technologii RFID, systemach WMS oraz ERP, które pozwalają śledzić przepływ towarów w całym łańcuchu dostaw.
Strategia just in time wpływa na organizację transportu pod kątem minimalizacji czasu oczekiwania, wyboru optymalnych tras i pełnego wykorzystania przestrzeni ładunkowej. W zależności od potrzeb w koncepcji JIT można stosować metody LTL oraz FTL, które sprzyjają dopasowaniu przestrzeni ładunkowej do aktualnych potrzeb.
5 korzyści z wdrożenia strategii just in time w logistyce
Początkowe komplikacje i wyzwania związane z reorganizacją łańcucha dostaw nie są w stanie przyćmić zysków z wdrożenia metody just in time. Mowa o zdobyciu realnej przewagi konkurencyjnej. Firmy, które wprowadzają JIT odczuwają korzyści na poziomie operacyjnym, finansowym i strategicznym.
Niższe koszty operacyjne
Just in time ułatwia zmniejszenie stanów magazynowych. Zapasy w logistyce generują spore koszty operacyjne, a JIT redukuje je do minimum związanego z produkcją. Zmniejszają się wydatki związane z ochroną towarów, kosztem wynajmu powierzchni czy obsługą magazynu. Każda złotówka, która nie jest zamrożona w magazynie, może zostać zainwestowana w rozwój firmy i nowe technologie.
Zwiększenie elastyczności biznesowej
Druga korzyść jest widoczna w błyskawicznej reakcji na zmieniające się potrzeby klientów. Just in time w logistyce skraca czas potrzebny od zamówienia do realizacji, a to przekłada się na dostosowanie oferty do aktualnych trendów bez konieczności spisywania na straty zmagazynowanych produktów.
Wyższa jakość obsługi klienta
Dostawy realizowane zgodnie z ideą JIT zwiększają zadowolenie klientów. Czas dostarczania produktu skraca się, a dostępność jest bardziej przewidywalna. Przedsiębiorstwo buduje w ten sposób markę solidnego partnera, na którym zawsze można polegać.
Optymalizacja procesów logistycznych
Wprowadzenie metody just in time wymusza doskonalenie procesów logistycznych. W konsekwencji firma zmienia i ulepsza organizację pracy, zwiększa efektywność wykorzystania zasobów i minimalizuje ryzyko błędów operacyjnych.
Redukcja strat i odpadów
Just in time naturalnie wspiera ideę lean management i ułatwia odpowiedzialne zarządzanie zapasami. Mniejsze stany magazynowe oznaczają niższe ryzyko uszkodzeń produktów, starzenia się towarów i nadprodukcji.
Czy just in time sprawdzi się w każdej firmie?
Nie, ponieważ JIT sprawdza się idealnie w branżach, gdzie produkty mają wysoką rotację, a popyt jest względnie przewidywalny. Do takich branż zalicza się:
- motoryzacja,
- elektronika,
- FMCG.
Natomiast przedsiębiorstwa działające w sektorach o zmiennym popycie, wysokim ryzyku dostaw lub narażeniu na zakłócenia mogą napotkać spore trudności we wprowadzeniu just in time. Logistyka w takich firmach bazuje na zabezpieczeniu odpowiedniej ilości zapasów, by można je było wykorzystać na szczyt sprzedaży. Widać to np. podczas promocji świątecznych czy Black Friday. Tu dobrym rozwiązaniem jest model hybrydowy łączący JIT z utrzymaniem minimalnego bufora magazynowego.
Zbuduj przewagę dzięki skutecznej logistyce!
Nie czekaj, aż konkurencja zyska przewagę. Postaw na rozwiązania, które zwiększą elastyczność Twojej firmy i zoptymalizują koszty. Skontaktuj się z RRAS, by zmienić na lepsze swój biznes!